તમારા મગજ માટે સૌથી ખરાબ આદતોઃ શરીરની સાથે મનને પણ સ્વસ્થ રાખવું ખૂબ જ જરૂરી છે. આના કારણે વૃદ્ધાવસ્થામાં ભૂલી જવાની સાથે ડિપ્રેશન જેવી સમસ્યાઓનો ખતરો રહેતો નથી, પરંતુ શું તમે જાણો છો કે આપણી કેટલીક આદતો દિમાગને નબળા બનાવે છે. હા, આજના લેખમાં આપણે આ વિશે જાણીશું.
મગજ કમજોર થતા કેમ બચવું ?
તમારા મગજ માટે સૌથી ખરાબ આદતોઃ આખી રાત પુસ્તકો વાંચ્યા પછી પણ જ્યારે પરીક્ષા હોલમાં પેપર આવે છે ત્યારે એવું લાગે છે કે જાણે કંઈ જ આવતું નથી. ઓફિસમાં એક-બે દિવસ અગાઉથી પ્રેઝન્ટેશનની તૈયારી કર્યા પછી પણ ઘણી વખત એવું બને છે કે બોસ સામે આપણે સાવ કોરા થઈ જઈએ છીએ. કેટલાક લોકો સાથે એવું પણ બને છે કે તેઓ કોઈ વસ્તુ લેવા માટે રૂમમાં જાય છે અને ત્યાં પહોંચતાની સાથે જ સેકન્ડોમાં ભૂલી જાય છે કે તેઓ ત્યાં શું લેવા આવ્યા હતા. શું તમારી સાથે પણ આવું વારંવાર થાય છે? તો તેનું કારણ મનની નબળાઈ છે. જેમાં આપણી કેટલીક આદતોનો ફાળો હોય છે, તો ચાલો જાણીએ આ ખરાબ આદતો વિશે અને મગજને તેજ કરવાની રીતો પણ.
આ 7 બાબતો તમારા મગજ નબળું પાડે છે
માઇક્રોબ્લોગિંગ પ્લેટફોર્મ કૂ એપ પરની તેમની પોસ્ટમાં, પ્રખ્યાત યોગ ગુરુ, આધ્યાત્મિક વક્તા, લેખક અને સાંસ્કૃતિક ફિલોસોફર આચાર્ય પ્રતિષ્ઠાએ મનને તેજ કરવા અને બૌદ્ધિક ક્ષમતા વધારવા માટે સાત ખરાબ ટેવો છોડવાની સલાહ આપી છે. તેણી કહે છે કે, જ્યારે આપણી દિનચર્યા ખોરવાઈ જાય છે અને તે આપણું દિમાગ નબળું થવા લાગે છે, ત્યારે આપણને ખ્યાલ પણ નથી આવતો કારણ કે અમુક આદતોને કારણે આપણા મગજની વિચારવાની અને સમજવાની ક્ષમતા ઘટી જાય છે, તો ચાલો જાણીએ કે આ કઈ આદતો છે મગજના સ્વાસ્થ્ય માટે બિલકુલ સારું નથી.
કસરત ન કરવી
જો તમે કોઈપણ પ્રકારની કસરત નથી કરતા, તો આપણે આપણા દિમાગને નુકસાન પહોંચાડી રહ્યા છીએ. મતલબ, જો તમે નૃત્ય, ચાલવું, દોડવું, યોગાસન, કાર્ડિયોવેસ્ક્યુલર એક્સરસાઇઝ, વેઇટ લિફ્ટિંગ જેવા શરીરને થાકે એવું કંઈ નથી કરી રહ્યા તો તમે તમારા મનને તેજ કરવા માટે કોઈ પ્રયાસ કરી રહ્યા નથી. વ્યાયામ કરવાથી માત્ર શરીર જ નહીં પરંતુ મન પણ સ્વસ્થ રહે છે. વ્યાયામ તમારા મગજમાંથી મેળવેલા ન્યુરોટ્રોપિક પરિબળ (BDNF) ને વધારે છે. જ્યારે તમે કસરત કરતા નથી, ત્યારે મગજને નુકસાન થાય છે અને બૌદ્ધિક ક્ષમતાઓ ઓછી થઈ જાય છે. તેથી, કોઈપણ પ્રકારની શારીરિક કસરત કરવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
પૂરતી ઊંઘ ન મળવી
જો તમને પૂરતી ઊંઘ ન મળી રહી હોય, તો પણ તમે તમારા દિમાગને તીક્ષ્ણ બનાવવા માટે કોઈ પ્રયાસ કરી રહ્યાં નથી. પર્યાપ્ત માત્રામાં ઊંઘ લેવાનો અર્થ છે કે તમને કેવા પ્રકારની ઊંઘ આવે છે, તમે ક્યારે સૂઈ રહ્યા છો અને તમે કેવી રીતે સૂઈ રહ્યા છો, આ બધી બાબતો. યોગ્ય સમયે યોગ્ય ઊંઘ સૌથી મહત્વપૂર્ણ છે. આનાથી મન સક્રિય અને સ્વસ્થ રહે છે.
સ્થૂળતા ઘટાડવા
તમારું પેટ જેટલું વધશે તેટલું તમારું મગજ નાનું થશે. તેથી તમારા પેટની ચરબી ઓછી કરવી ખૂબ જ જરૂરી છે. ચરબીયુક્ત પેટ મગજ માટે ખૂબ જ હાનિકારક છે. તમારા પેટ અને કમરને આકારમાં રાખો કારણ કે તેનાથી તમારું મન પણ સ્વસ્થ રહેશે.
દાહક ખોરાક (Inflammatory foods)
જંક, તળેલું ફૂડ, પ્રિઝર્વેટિવ્સથી ભરપૂર ખોરાક તમારા મગજની ક્ષમતાને ધીમે ધીમે ઘટાડે છે. મૂડ સ્વિંગ, મૂંઝવણ અને હતાશાનું એક કારણ બિનઆરોગ્યપ્રદ આહાર-વિહાર પણ છે. વગેરે અને તે ખૂબ જ ધીરે ધીરે થાય છે, તેથી તેની અસર જાણવામાં ઘણો સમય લાગે છે. લોકો એવું વિચારે છે કે વધતી જતી ઉંમર અને વધારે કામ કરવાથી મગજની ક્ષમતાઓ ઘટી રહી છે, પરંતુ વાસ્તવમાં આનું કારણ આપણો આહાર છે. તંદુરસ્ત અને સંતુલિત આહાર ન લેવાથી એકાગ્રતાનો અભાવ અને યાદશક્તિમાં ઘટાડો જેવી સમસ્યાઓ થાય છે. તેથી આવા ખોરાકથી દૂર રહો.
કંઈપણ નવું ન શીખવું
વધતી ઉંમર સાથે કંઈક નવું શીખવું ખૂબ જ જરૂરી છે. એવું ન વિચારો કે હવે તમારી ઉંમર વધી ગઈ છે તો તમે કંઈક નવું શીખીને શું કરશો. તમારા મનને તેજ કરવા માટે કંઈક નવું શીખતા રહો. આપણું મગજ શરીરના અન્ય સ્નાયુઓની જેમ છે, તેથી તમે તેને જેટલું વધારે કામ કરશો તેટલું સારું, મજબૂત અને ઝડપી બને છે. તમે જેટલી વધુ કસરત કરશો, તે વધુ સક્રિય અને સ્વસ્થ રહેશે. તેથી, તમારી દૈનિક પ્રવૃત્તિઓ સમાન ન કરો. તમારા મનને દરરોજ કંઈક નવું કરવા આપો.
સ્ક્રીનનો વધુ પડતો ઉપયોગ
મોબાઈલ, ટીવી, લેપટોપ-કોમ્પ્યુટર જેવી દરેક વસ્તુની સ્ક્રીનને વધુ પડતી જોવી એ મન અને શરીર બંને માટે નુકસાનકારક છે. સ્ક્રીનનો વધુ પડતો ઉપયોગ એ આપણી આદત બની જાય છે અને સ્ક્રીન પર રીલ અથવા વિડિયો જોતા જોતા કલાકો ક્યારે વીતી ગયા તેનો ખ્યાલ જ નથી આવતો. જેના કારણે આપણા દિમાગની ક્ષમતામાં ઘટાડો થવા લાગે છે.
ઘરની અંદર વધુ સમય વિતાવવો
જો તમે તમારો મોટાભાગનો સમય ઘરની અંદર વિતાવો છો, તાજી હવામાં બહાર નથી જતા, ખુલ્લી હવામાં શ્વાસ લેતા નથી, તો આ બધી બાબતો તમારા મનને નબળા અને પોકળ બનાવી રહી છે. આ તમારી બૌદ્ધિક ક્ષમતાને ઘટાડે છે. દરરોજ ઓછામાં ઓછો અડધો કલાક કુદરતની વચ્ચે ખુલ્લી હવામાં વિતાવો. આ રીતે તમે હતાશાથી દૂર રહેશો, ખુશ રહેશો અને તમારી બૌદ્ધિક ક્ષમતાઓ વધશે.
મગજને તેજ કેવી રીતે બનાવવું?
જો તમારે તીક્ષ્ણ મન જોઈએ છે, તો તમારે સંગીત સાંભળવું જ જોઈએ. સંગીત વિચારવાની અને સમજવાની ક્ષમતા વિકસાવે છે.
તમે કસરતને તમારી દિનચર્યાનો એક ભાગ પણ બનાવી શકો છો. તેનાથી મગજમાં રક્ત પરિભ્રમણ વધે છે. ,
તમારા મનને તેજ કરવા માટે તમારે સવારે વાંચવાની ટેવ પાડવી જોઈએ. તમારે સવારે પેપર વાંચવું જ જોઈએ.