આંખ આવી હોય ત્યારે ઘરેલૂ ઉપચાર ! જલ્દી મળશે આરામ

સુરત શહેર માં ખાસ આંખ ના વા (Conjunctivitis) કેસ વધી રહ્યા છે જેને અમે તમને સુચીત કરીએ છીએ ખાસ સ્કૂલે જતા બાળકો ને કાળજી રાખજો અને સ્કૂલમાં પણ એવું લાગે તો ટીચર ને મળી ને આવા બાળકો ને જેને આંખ આવી હોઈ ને ફરજીયાત રજા પર રહે એવી વિનતી કરવી જેથી આ ચેપ બીજા બાળકો માં ના ફેલાય.

આજે અમે તમારા માટે આંખ (Conjunctivitis) આવી હોઈ તો શું ઉપાય કરવા અને એના થી બચવા શું ઉપાય કરવા અને અને શું કામ આવે છે એ વિશે સંપૂર્ણ માહિતી આપીશું.

કન્જક્ટિવાઈટિસ સામાન્ય રીતે ‘આંખ આવવી’ તરીકે ઓળખાય છે. આ એક પ્રકારનું ઈન્ફેક્શન છે જેના કારણે આંખોમાં સોજો આવે છે. આ ચેપ આંખના બાહ્ય પડ (Conjunctivitis) અને પોપચાની અંદરની સપાટી પર થાય છે. આને કારણે, આંખો લાલ થઈ જાય છે, સોજો આવે છે, ચીકણું (કાદવ) થાય છે અને વાળ ચોંટતા હોય તેવી સંવેદના થાય છે. આ સમસ્યા દરમિયાન આંખોમાં ઘણી તકલીફ થાય છે.

આંખ આવવી એટલે શું ? What is Conjunctivitis ?

આયુર્વેદમાં Conjunctivitisને અભિષનંદ કહે છે. આહાર અને જીવનશૈલીમાં ગરબડને કારણે વાત-પિત્ત અને કફ દોષ અસંતુલિત સ્થિતિમાં આવે છે, મુખ્યત્વે પિત્ત દોષના કારણે આંખોની સમસ્યા આવે છે. જેના કારણે તેમાં સ્ટીકી ડિસ્ચાર્જ, ખંજવાળ અને લાલાશ જેવા લક્ષણો દેખાય છે.

Conjunctivitis શા માટે થાય છે?

Conjunctivitisના કારણો

આ સામાન્ય રીતે એલર્જી અથવા ચેપને કારણે થાય છે. આ ચેપ વાયરલ અને બેક્ટેરિયલ બંને પ્રકારનો હોઈ શકે છે.

બેક્ટેરિયલ કન્ફંક્ટિવિટિસ – આ ચેપ અમારી ત્વચા અથવા શ્વસનતંત્રમાંથી સ્ટેફાયલોકોકલ અથવા સ્ટ્રેપ્ટોકોકલ બેક્ટેરિયાને કારણે થાય છે. વોર્મ્સ, સ્વચ્છતા પર ધ્યાનનો અભાવ, અન્ય લોકો સાથે શારીરિક સંપર્ક. તે સામાન્ય રીતે એક આંખમાં શરૂ થાય છે અને કેટલીકવાર બીજી આંખમાં ફેલાય છે. આવી સ્થિતિમાં આંખમાંથી પીળો કે લીલો સ્ત્રાવ થાય છે.

વાયરલ Conjunctivitis – આ સામાન્ય રીતે સામાન્ય શરદી સાથે સંકળાયેલ ચેપી વાયરસને કારણે થાય છે. ઉપલા શ્વસન માર્ગના ચેપવાળા કોઈની ઉધરસ અથવા છીંકના સંપર્ક દ્વારા આ થઈ શકે છે. તે Conjunctivitisના અન્ય લક્ષણો સાથે શરદી, ફલૂ અથવા અન્ય શ્વસન ચેપના લક્ષણો પણ હોઈ શકે છે. સામાન્ય રીતે તે એક આંખમાં શરૂ થાય છે અને થોડા દિવસોમાં બીજી આંખમાં ફેલાઈ શકે છે અને આંખમાંથી પાતળો સ્ત્રાવ થાય છે.

એલર્જીક Conjunctivitis – આ તે લોકોમાં થાય છે જેમને મોસમી એલર્જી હોય છે. જ્યારે તેઓ કોઈ પદાર્થના સંપર્કમાં આવે છે જે તેમની આંખોમાં એલર્જીક પ્રતિક્રિયા પેદા કરે છે, ત્યારે તેઓને એલર્જીક Conjunctivitis થાય છે. તે સામાન્ય રીતે બંને આંખોમાં થાય છે, જેમાં ખંજવાળ, ફાટી જવું અને આંખોમાં સોજો જેવા લક્ષણો જોવા મળે છે. ઘણીવાર તેની સાથે અન્ય એલર્જીના લક્ષણો જેવા કે નાકમાં ખંજવાળ, છીંક આવવી અથવા ગળામાં દુખાવો થાય છે.

આંખ આવી હોય ત્યારે (Conjunctivitis) માટે ઘરેલું ઉપચાર

સામાન્ય રીતે, જ્યારે આંખો આવે છે ત્યારે સૌથી પહેલા ઘરેલું ઉપચાર અપનાવવામાં આવે છે, તો ચાલો જાણીએ કે કયા અસરકારક ઘરેલું ઉપચાર છે-

Conjunctivitis માટે મીઠું ફાયદાકારક

એક કપ સ્વચ્છ પાણીમાં અડધી ચમચી મીઠું ઉમેરીને ઉકાળો. પાણીને ઠંડુ થવા દો. બાદ તેને ડ્રોપરની મદદથી આંખોમાં નાખો.

Conjunctivitis માટે મધ ફાયદાકારક છે

મધમાં એન્ટી બેક્ટેરિયલ, એન્ટી વાયરલ અને એન્ટી ઈન્ફ્લેમેટરી ગુણ હોય છે. એક ક્વાર્ટર ચમચી મધ, એક ક્વાર્ટર કપ સ્વચ્છ પાણી અને એક ચપટી મીઠું લો. સ્વચ્છ પાણીમાં મધ અને મીઠું સારી રીતે મિક્સ કરો. આ પાણીના એકથી બે ટીપા ડ્રોપરની મદદથી આંખોમાં નાખો.

હૂંફાળા દૂધમાં સારી માત્રામાં મધ મિક્સ કરીને ડ્રોપરની મદદથી આંખોમાં 2-3 ટીપાં નાખો.

એલોવેરા Conjunctivitis માટે ફાયદાકારક છે

તાજા એલોવેરામાંથી જેલ કાઢીને તેને સ્વચ્છ પાણીમાં સારી રીતે મિક્સ કરો અને ડ્રોપરની મદદથી આંખો પર લગાવો. દિવસમાં 3-4 વખત તેનો ઉપયોગ કરો.

બોરિક એસિડ Conjunctivitis માટે ફાયદાકારક

બોરિક એસિડ તેના Antibacterial અને anti-fungal ગુણોને કારણે આંખની ઘણી સમસ્યાઓ માટે ફાયદાકારક છે. તેનાથી આંખો પણ સાફ રહે છે. એક કપ પાણીમાં એક ચમચી બોરિક એસિડ મિક્સ કરો અને તેનાથી તમારી આંખો ધોઈ લો અથવા કોટનની મદદથી આંખો સાફ કરો. દિવસમાં બે કે ત્રણ વખત તેનો ઉપયોગ કરો.

કાકડી એ સૌથી શ્રેષ્ઠ કુદરતી ઉપચાર

આંખ આવી હોય ત્યારે રાહત મેળવવા માટે કાકડી એ સૌથી શ્રેષ્ઠ કુદરતી ઉપચાર છે. આંખ આવવાથી આંખમાં થતા ઇરિટેશન  અને સોજાને કાકડી તરત જ દૂર કરે છે. કાકાડીની 2 સ્લાઇસ લઇને તેને બરફના ઠંડા પાણીમાં 10 મિનિટ સુધી રાખો. ત્યાર પછી આંખના બંધ પોપચા પર કાકડી મૂકો આમ કરવાથી દુખાવામાં તરત જ રાહત મળશે.

Conjunctivitis માટે ગરમ શેક ફાયદાકારક છે

એક કપ ગરમ પાણીમાં બે ચમચી સૂકા મેરીગોલ્ડના ફૂલ મિક્સ કરો અને ઠંડું થાય પછી તેને સારી રીતે મિક્સ કરો. આ પાણીનો ઉપયોગ આંખો ધોવા માટે કરો અથવા જ્યારે તે ગરમ હોય ત્યારે જ તેમાં સ્વચ્છ કપડું ડુબાડીને ગરમ શેક તરીકે ઉપયોગ કરો.

ગરમ શેકનો ઉપયોગ કરો. ફોમેન્ટેશન માટે ગુલાબ, લવંડર અને કેમોલી તેલનો ઉપયોગ કરો. આમાંથી એક ગરમ તેલને કપડામાં નાખો અને પછી તે ઠંડુ થાય ત્યાં સુધી તેને આંખો પર રહેવા દો. દિવસમાં ઓછામાં ઓછા 2-3 વખત આવું કરો.

Conjunctivitis થી બચવાના ઉપાય 

Conjunctivitis એ ચેપને કારણે થતો રોગ છે જે સરળતાથી વ્યક્તિથી બીજામાં ફેલાય છે. આવી સ્થિતિમાં નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકોમાં ચેપનું જોખમ વધુ હોય છે અને યોગ્ય આહાર ન લેવો એ નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિનું કારણ છે. આ સિવાય ખરાબ જીવનશૈલીને કારણે પણ થઈ શકે છે જેમ કે સ્વચ્છતાનું ધ્યાન ન રાખવું, ગંદા હાથથી આંખો ચોળવી, અન્ય વ્યક્તિનો ટુવાલ, રૂમાલ કે અન્ય વસ્તુઓનો ઉપયોગ કરવો વગેરે. તેથી, અયોગ્ય આહાર અને જીવનશૈલીને કારણે પણ Conjunctivitis થઈ શકે છે.

આહાર અને જીવનશૈલીમાં શું ફેરફાર કરવા જોઈએ-

• Conjunctivitisના કિસ્સામાં, રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવા અને ચેપ અટકાવવા આહાર લેવો જોઈએ. એન્ટીઓક્સીડેન્ટથી ભરપૂર ફળો અને શાકભાજી ખાવા જોઈએ.
• તમારા આહારમાં વિટામિન A, વિટામિન B2 અને વિટામિન C ધરાવતાં ખોરાકનો સમાવેશ કરો. વિટામિન A અને વિટામિન્સ માટે દૂધની બનાવટો, ટામેટાં, લીલા પાંદડાવાળા શાકભાજી, કેરી અને પપૈયું, બદામ અને કેળાં ખાઓ. વિટામિન સી માટે આમળા, નારંગી વગેરે જેવા ખાટાં ફળોનું સેવન કરો.
• બીટા કેરોટીન આપણી રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત કરવામાં પણ મદદ કરે છે. આ માટે નારંગી રંગના ફળો અથવા શાકભાજી જેવા કે કોળું, નારંગી, ગાજર, પપૈયું અને કેરી ખાઓ.
• ટુવાલ અને રૂમાલ જેવી વસ્તુઓનો ઉપયોગ કરશો નહીં.
• જો તમને બદલાતી ઋતુમાં એલર્જીની ફરિયાદ હોય તો પહેલાથી જ સાવચેતી રાખો.
• તમારા હાથ ધોયા વિના તમારી આંખોને ક્યારેય સ્પર્શશો નહીં.
• જો તમે સ્વિમિંગ કરવા જાઓ છો, તો તરતી વખતે તમારી આંખોને પાણીમાં રહેલા બેક્ટેરિયા અને અન્ય સૂક્ષ્મ જીવોથી બચાવવા માટે ગોગલ્સ પહેરો.